“დედაჩემი, მგონი, ჩემი დაბადებიდან წუხს, რომ შარიანი ვარ”

იაგო ხვიჩია: დიახ, „სამზარეულოს ომებში“ ვმონაწილეობ. შემომთავაზეს და დავთანხმდი. სიმართლე გითხრათ, ძალიან ცოტა ვიფიქრე. მოვიწყინე პარლამენტში, მაინცდამაინც საინტერესო პროცესები არ მიმდინარეობს. თითქოს, შედეგებიც წინასწარ არის ცნობილი, ამიტომ გადავწყვიტე, ამ გართობაზე უარი არ მეთქვა და თან, საჭმლის კეთება მესწავლა. სულ მშურდა იმ ხალხის, ვისაც ეს კარგად გამოსდის. როგორც ჩანს, ბევრს გაუკვირდა. ადამიანებს უკვირთ პოლიტიკოსებისგან მსგავსი რამ. მაგალითად, ვახო მეგრელიშვილი რომ „პაბჯის“ თამაშობს, ნახევარი საქართველო გაკვირვებულია – როგორც ჩანს, საჯარო ადამიანებს ცოტა სხვანაირად უყურებენ. თუმცა, ჩემმა მეგობრებმა იციან, რომ თავგადასავლებზე უარს არ ვამბობ ხოლმე და ესეც საინტერესოდ მომეჩვენა.

– უკრაინაში ომია, პოლიტიკოსები რას აღარ ცდილობენ ეკრანების წინ და თქვენ რატომ მოიწყინეთ პარლამენტში?

– პროცესი, რომელიც ახლა მიდის, გეგმას მიჰყვება და ამ გეგმის შესახებ, ჩვენთვის ცნობილია. ისეთი არაფერი ხდება, რაც არევდა გეგმას, რომელსაც მმართველი პარტია მიჰყვება. აზრი არ აქვს განსხვავებულ პოზიციას და არგუმენტებს. ხელისუფლებას თავისი გეგმები აქვს, რომელსაც რაც უნდა საღი აზრით დაუპირისპირდე, ვერ ცვლი. როდესაც სულ ერთი და იგივე ხდება, გინდა, რაღაც შეიცვალოს და თუ გარეგან ფაქტორებს ვერ ცვლი, გინდა, შენი გარემო მაინც შეცვალო. ამიტომ, „სამზარეულოს ომები“ ახალი თამაშია, მე მოთამაშე ვარ, ძალიან აზარტული და ცნობისმოყვარე. ეს პროექტი ორივე ნაწილს მიკმაყოფილებს. აქამდე სამზარეულოსთან ვერ ვმეგობრობდი, მაგრამ მინდა, ამაზე წარსულში ვისაუბრო. წინასწარ ვერაფერს ვიტყვი, მაგრამ კარგად ვიცი, რა მინდა და ეს არის მოგება.

– სამზარეულო სიახლეა, პოლიტიკა უკვე მრავალწლიანი გამოცდილება, რა არის თქვენში ისეთი, რასაც ნაკლებად ვიცნობთ?

– ძალიან მიყვარს პოეზია. ზოგადად, წიგნების კითხვა მიყვარს, მაგრამ პოეზია – გამორჩეულად. მე არასდროს დამიწერია ლექსი, ამის ნიჭი არ მაქვს, მაგრამ არსებობენ პოეტები, რომელთა შემოქმედებაც კარგად ვიცი. ლიტერატურა, ფეხბურთთან ერთად, ყოველთვის ძალიან მიყვარდა და ამაზე საუბრით სიამოვნებას ვიღებ, უბრალოდ, საქართველოში გულწრფელად ცოტა ადამიანს აინტერესებს რამე, განსაკუთრებით ლიტერატურა და იშვიათად ვსაუბრობ ამაზე.

– რომელი პოეტი გიყვართ და მათი შემოქმედებიდან ცხოვრების დევიზად თუ გაქვთ რამე აღებული?

– პირველ რიგში, გალაკტიონ ტაბიძის ფანი ვარ. ეპიკური პოეზიიდან ძალიან მიყვარს შოთა. ძალიან მიყვარს ბარათაშვილი, ცისფერყანწელები. კი, რასაკვირველია, ვიღაც თუ მართლა მოგწონს, ეთანხმები და იზიარებ მის აზრებს, ცხადია, რომ შესაბამისად უნდა იცხოვრო. მე შოთა რუსთაველის დიდი ფანი ვარ, იმიტომ, რომ რუსთაველი არის ადამიანი, რომელმაც მეთორმეტე საუკუნეში გვითხრა, რომ თავისუფალი უნდა იყო, როცა საჭიროა, ღმერთისგან უნდა გაიქცე,. ილია ჭავჭავაძე პროზაა, მაგრამ მის აზრებს ვეთანხმები და ვცდილობ, რაშიც ვეთანხმები, ისე ვიქცეოდე ყოველდღიურად. რამდენად გამომდის – სხვა საქმეა, მაგრამ ვცდილობ, გამოვსწორდე, გავხდე ისეთი, როგორიც წამიკითხავს და ვეთანხმები. რაც უფრო მეტად გამოგდის, უფრო ბედნიერად გრძნობ თავს, თავდაჯერებული ხარ, რადგან მარტო შენი აზრით კი არ იქცევი კარგად, რუსთაველის აზრითაც კარგად იქცევი და მარტო არ ხარ.

– ეს ყველაფერი გააოცებს მათ, ვინც მარიხუანის თემის აქტუალიზაციით გიცნობთ და ვისთვისაც ეს ძალიან მიუღებელია. თქვენთვის რამდენად მოდის ეს ორი მისწრაფება ერთმანეთთან თანხვედრაში?

– მე შემიძლია, გესაუბროთ ლიტერატურაზე – პროზაზეც და პოეზიაზეც, ასევე, შემიძლია გესაუბროთ მარიხუანაზე. შეუშლის თუ არა ეს ერთმანეთს ხელს, ვიღაც სხვამ უნდა დაასკვნას. დღეს პირველად ვსაუბრობ ჩემს ამ გატაცებაზე. შვიდი წელია, საჯარო პოლიტიკაში ვარ და იცით, ჩემი პრობლემა რა არის? ბოლო შვიდი წლის განმავლობაში ბევრი წიგნი არ წამიკითხავს. რაც წამიკითხავს – მანამდე. მაგრამ ეს არავის უკითხავს. ჩემი პრობლემა როგორ არის კანაფი, მაგრამ მთელი საზოგადოება ამ თემით არის დაინტერესებული და ყველა ამაზე მეკითხება. თორემ სანამ ჩემს ცხოვრებაში კანაფი იქნებოდა, მანამდე იყო ლიტერატურა.

– თავისუფლების მნიშვნელობა ახსენეთ, როგორ გახსენდებათ ბავშვობა, რომელიც ასე თუ ისე, მაინც კომუნისტურ გარემოში გაატარეთ?

– მე სამეგრელოში გავიზარდე 90-იან წლებში. ჩემი სკოლის წინ ხან ერთი მხარის მებრძოლები დადიოდნენ ავტომატებით და „ბეტეერებით“, ხან მეორე. ამას ემატებოდა ადგილობრივი ბანდების თარეში. ამას მე ჩემი თვალით ვუყურებდი და ჩვენ, ბავშვები, მივდიოდით და ჯარისკაცებს ვთხოვდით ტყვიებს, რომ გაგვეხერხა და გვენახა, როგორი იყო შიგნიდან. ამით ჩვენ ვერთობოდით და ამ ამბავში მთავარი ის იყო, რომ ჩვენ ვთხოვდით და ისინიც გვაძლევდნენ. მახსოვს, ერთხელ, მე და ჩემმა ძმამ როგორ გავხერხეთ დიდი ტყვიამფრქვევის ტყვია. დღევანდელი თვალით რომ ვუყურებ, ვხვდები, რამდენჯერ ვარ ბეწვზე გადარჩენილი. თუმცა, დღევანდელივე გადმოსახედიდანვე, ვიტყვი, რომ მე მაძლიერებს უცნაური გამოცდილებები. მერე, როცა საცხოვრებლად თბილისში ჩამოვედი, ქუჩაში უცნაური სიტუაცია დამხვდა. საფრთხე მოდიოდა არა მხოლოდ „შავებისა“ და ეგრეთ წოდებული, „ძველი ბიჭებისგან“, იმ პერიოდის პოლიციელებისგანაც, რომლებიც სულ ცდილობდნენ, „გამოეჭირე“, შარი ეპოვათ შენთვის და მერე სათავისოდ გამოეყენებინათ ეს მდგომარეობა. ჩემნაირი ადამიანი, რომელსაც მარტივი ხასიათი არ აქვს, ძალიან ხშირად ვეხვეოდი შარში. საერთოდ, როგორც დედაჩემი ამბობს, ძალიან შარიანი ვარ.

– რა არის დედის მთავარი წუხილი, რაში გამოიხატება თქვენი შარიანობა?

– დედაჩემი, მგონი, ჩემი დაბადებიდან წუხს, რომ შარიანი ვარ, მაგრამ მიმართლებს. ხელის მოტეხვა, ფეხისა და თავის გადატყავება, ფეხბურთის თამაშისას მყესების დაზიანება… ჩემი მოუსვენარი ხასიათის გამო ათასი ტრავმა მაქვს მიღებული. სულ შარში ვეხვეოდი ბავშვობაშიც და დიდობაშიც. ძალიან ფათერაკიანი ვარ და ჩემი დღევანდელი პროფესიაც დიდი ფათერაკია დედაჩემისთვის. მას არასდროს მოსწონდა ჩემი პოლიტიკოსობა, მაგრამ როგორც ჩემს არჩევანს, ეგუება, თუმცა, ძალიან ნერვიულობს. არ უნდა, მისი შვილი, მისი აზრით, სარისკო პროფესიაში იყოს. მასზე რომ ყოფილიყო დამოკიდებული, მე არც იურისტი ვიქნებოდი – ეს პროფესიაც არ მოსწონდა ჩემს ოჯახს, როგორც პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლს.

– როგორ შეეხო თქვენს ოჯახს რეპრესიები?

– ბაბუაჩემი იყო სტალინური რეპრესიების მსხვერპლი და შესაბამისად, მამაჩემიც, როგორც მისი შვილი, ბაბუასთან ერთად მოჰყვა გადასახლებაში. ამიტომ, დაბადებიდან ვიცოდი, რომ საბჭოთა კავშირი მაინცდამაინც კარგი არ იყო. მამა პატარა იყო, როცა გადაასახლეს და ბევრი რამ თვითონ არც ახსოვდა, მაგრამ არსებულ განწყობებს მამისგან და ზოგადად, არსებული გარემოსგან კარგად იცნობდა.

– თქვით, სკოლასთან შეიარაღებული დაპისრისპირებული მხარეები მოძრაობდნენო. რომელიმე მხრიდან თქვენს ოჯახს შეჰქმნია საფრთხე?

– მაშინ საფრთხე ყველას ემუქრებოდა, შეიძლებოდა, ბრმა ტყვია მოგხვედროდა და ყველაფერი ამით დასრულებულიყო. თუმცა, კარგად მახსოვს, მამა სულ გვეუბნებოდა, რომ არაფრის შეგვშინებოდა, ისე არ უცხოვრია, რომ მისი ოჯახისთვის ვინმეს რამე დაეშავებინა. მიუხედავად იმ საგიჟეთისა, მე შიშის გრძნობა არ მქონია. მივდიოდი იმ ჯარისკაცებთან, რომლებიც მამაჩემს შეიძლება, სულ არ იცნობდნენ და უბრალოდ, ტყვიებს ვთხოვდი სათამაშოდ. ასეთი ბავშვობიდან გამომდინარე, საფრთხის გრძნობა ცოტათი განსხვავებული მაქვს. ასეთი იყო 90-იანი წლების სამეგრელო და მე მეგრელი ბავშვი ვარ. სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ, ჩემი პრობლემები თუ ღირსებები აქედან მომდინარეობს.

– სკოლაში როგორი ბავშვი იყავით?

– შარიანი ვიყავი სკოლაშიც, მაგრამ თან, ფრიადოსანი და ფაქტობრივად, ყველა მასწავლებლის ფავორიტი გახლდით. თუმცა, არავინ ამბობდა, რომ ყოფაქცევაში სამაგალითო ვიყავი. ეს ჩემი თავხედობა მაშინაც მქონდა. დედა ძალიან მკაცრად მზრდიდა და ჩემთან ბევრი სასაყვედურო არ ჰქონოდათ. საბჭოთა სკოლაში ბავშვებს ძალიან არასწორად, ფრიადოსნებად და ოროსნებად ყოფდნენ და ოროსანი ბავშვის ცხოვრება ჯოჯოხეთი იყო. ყველაფერს რომ თავი დაანებო, მასწავლებლებისგან იყვნენ საშინელი ბულინგის მსხვერპლი და ძალიან არ მინდოდა ეს საკუთარ თავზე გამომეცადა.

– რატომ იურიდიული, როცა ოჯახს მაინცდამაინც არ უნდოდა ეს პროფესია?

– მოგეხსენებათ, სამეგრელოში ექიმობა მშობლების პოპულარული არჩევანია. ჩემი მშობლებიც არ იყვნენ გამონაკლისები, სამაგიეროდ, იურისტობა ძალიან არ უნდოდათ. არ ვიცი, შეიძლება, იმიტომ რომ ჯინიანი ვარ, შეიძლება, იმიტომ რომ ავადმყოფთან ურთიერთობა ბედნიერებას უნდა განიჭებდეს, უნდა გსიამოვნებდეს მათთან ბევრი დროს გატარება და მე ეს ადამიანი არ ვიყავი, მშობლებსაც ასე ავუხსენი და გამიგეს. ვფიქრობდი საერთაშორისო ურთიერთობებზე, მაგრამ კლასიკური გაგებით, დიპლომატის ხასიათი მე არ მაქვს და გადავწყვიტე, გამეგო, რა იყო იურიდიული. დღევანდელი სამართლის სისტემა ისეთი არ არის, როგორიც ინტერესებს დამიკმაყოფილებდა, მაგრამ არჩევანით უკმაყოფილო არ ვარ. მერე, როცა გავიგე, რა არის საჭირო ამ პროფესიაში წარმატებისთვის, იმაზე მეტად არ მომინდა მისი კეთება, ვიდრე ექიმობა და გადავწყვიტე, რაღაც შემეცვალა. ასე, გადავწყვიტე პოლიტიკაში გადასვლა.

– რა როლი აქვს თქვენს ცხოვრებაში ოჯახს – მეუღლე, შვილები…

– შვილები არ მყავს. მე და ჩემი მეუღლე კარგა ხანია, ცალ-ცალკე ვცხოვრობთ, დავშორდით – ასე გადავწყვიტეთ. ახლა საქმით ვარ დაკავებული.